جزوه ای بر اساس دروس شش الی هشت درس علوم
« بسمه تعالي »
جزوه ی علوم ششم ابتدايي
دروس 6 الی 8
فریبرزی
دبستان غیر دولتی ساعی
سال تحصیلی 92-91
درس 6 علوم
ورزش و نيرو ( 1 )
الف ) گزينه درست را انتخاب کنيد .
1 ) وقتي با راکت به توپ تنيس ضربه مي زنيم کدام قسمت از نيرو انجام شده است ؟
الف ) کشيدن وفشار دادن .
ب ) هل دادن و کشيدن .
ج ) هل و فشار دادن .
د ) کشيدن
2 ) وقتي بازيکن فوتبال ، توپي را که به طرفش مي آيد با سر به درون دروازه مي زند که با سرعت بيشتري وارد دروازه شود باعث ....................... جسم شده است .
الف ) تغيير سرعت .
ب ) تغيير مسير .
ج ) تغيير اندازه .
د ) حرکت
3 ) وقتي که توپي را به طرف شما پاس مي دهند و شما با کنار پا نگه ميداريد ، باعث ....................... جسم شده ايد .
الف ) حرکت .
ب ) تغيير شکل .
ج ) توقف .
د ) تغيير مسير
4 ) وقتي که توپي را طرف شما مي اندازند و شما با کنار پا به ديگري پاس مي دهيد ، باعث ................... جسم شده ايد
الف ) تغيير شکل .
ب ) توقف .
ج ) حرکت .
د ) تغيير مسير
5 ) وقتي که توپي را که کم باد است را باد مي کنيد، باعث ..................... جسم شده ايد
الف ) توقف .
ب ) تغيير اندازه .
ج ) حرکت .
د ) تغيير مسير
6 ) وقتي که توپي را با شدت به طرف دروازه مي زنيد و تور پاره مي شود ، باعث ..................... جسم شده ايد
الف ) تغيير شکل .
ب ) حرکت .
ج ) تغيير اندازه .
د ) تغيير مسير
7 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير جهت حرکت جسم مي شود ؟
الف ) رها شدن تير از تفنگ .
ب ) کشيدن طناب و بالابردن جسم توسط قرقره
ج ) گرفتن توپ توسط دروازه بان .
د ) حرکت اتومبيل به طرف جلو
8 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير شکل جسم مي شود ؟
الف ) هل دادن ماشين و حرکت به سمت عقب .
ب ) جابجايي لوازم منزل براي پاکيزگي خانه
ج ) ضربه به توپ و شکستن شيشه .
د ) وقتي اتومبيلي سرعتش زياد شود
9 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير اندازه ي سرعت جسم مي شود ؟
الف) رکاب زدن روي دوچرخه ثابت (ورزشي .
ب ) فشار روي پدال گاز اتومبيل در حال حرکت
ج ) حرکت ماشين با سرعت 80 کيلومتر ثابت .
د ) فشار روي پدال ترمز اتومبيل ايستاده
10 ) در کدام حالت از موارد زير ، نيرويي صورت نگرفته است ؟
الف ) وقتي دونفر از دو جهت مخالف و با نيروي يکسان جسمي را هل مي دهند
ب ) وقتي دو گروه با نيروي يکسان طنابي را از دو جهت مخالف مي کشند
ج ) وقتي يک نفر در کنار ماشين ايستاده و مي خواهد آن را هل دهد
د ) وقتي يک نفر با ماشين در حال حرکت است و ترمز مي گيرد و مي ايستد
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد .( نيرو، باز مي کنيم، مي بنديم، کشيده ايم، حرکت ، خنثي)
1 ) در علوم هل دادن و يا کشيدن معادل وارد کردن يا ا.عمال ................................. است.
2 ) وقتي درب کشويي را ............................................... بر آن نيرو وارد کرده و آن را کشيده ايم .
3 ) وقتي درب گاوصندوق را .............................................. بر آن نيرو وارد کرده و آن را هل داده يم .
4 ) وقتي وزنه را از روي زمين بلند مي کنيم و بالاي سر خود مي بريم بر آن نيرو وارد کرده وآن را ...........................
5 ) وقتي جسمي را مي کشيم و يا فشار ( ه.ل ) مي دهيم جسم ...................................... مي کند .
6 ) وقتي دو نيروي مساوي در دو جهت مخالف وارد شوند اثر يکديگر را ...................................... مي کنند .
ج ) جمله نادرست را با« غ» و جمله درست را با « ص» نشان دهيد .
1 ) در تمام زندگي ما نيروها وجود دارند و ما آنها را نمي بينيم ولي اثر آنها را بر روي اجسام يا خودمان مشاهده مي کنيم
2 ) نيرو عبارت است از اثر يک جسم بر چند جسم
3 ) براي توليد نيرو بايد حداقل دوجسم وجود داشته باشد و حتما بايد آن دو جسم برهم اثر و کنش داشته باشند .
4 ) وقتي دروازه بان توپي را که با سرعت به طرفش مي آيد و او با مشت هايش توپ را به خارج از زمين مي فرستد باعث تغيير جهت جسم شده است .
5 ) وقتي طناب پرجمي را که به ميله وصل شده مي کشيد و پرچم بالا مي رود باعث تغيير شکل جسم شده ايد.
6 ) وقتي جسمي را هل مي دهيم آن جسم تغيير اندازه مي کند .
7 ) اگر نيرويي را که جسم اول به جسم دوم وارد مي کند نيروي کنش بناميم، نيروي جسم دوم که به جسم اول وارد مي شود نيروي عمل خواهد بود .
8 ) پرتاب موشک به طرف فضا از نظر تعريف نيرو ، نوعي هل دادن محسوب مي شود .
9 ) وقتي يک هنرمند تکه سنگي را آنقدر مي تراشد تا از آن يک مجسمه زيبا بسازد، باعث تغيير شکل جسم شده است .
10 ) وقتي دو نفر از دو جهت مخالف جسمي را مي کشند جسم به طرف کسي که نيرو ي کمتري وارد کرده است حرکت مي کند .
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) نيرو چيست ؟ سه مورد از کارهاي روزانه را که نشان مي دهد ما در طول روز دائم در حال وارد کردن نيرو هستيم را نيز مثال بزنيد .
نيرو عامل کشش ، رانش و حرکت اجسام است . ( نيرو باعث مي شود که يک جسم کشيده شود و يا ه.ل داده شود و جسم حرکت کند ) مثال : وقتي با ضربه زدن يا پرتاب توپ، يک بازي را شروع مي کنيم، وقتي در حال دوچرخه سواري هستيم و يا درحال دويدن، در همه ي موارد در حال وارد کردن نيرو هستيم.
2 ) اثرات نيرو به چه شکل هايي نمايان مي شود ؟
1 ) حرکت جسم 2 ) توقف جسم 2 ) تغيير شکل جسم 3 ) تغيير جهت حرکت جسم 4 ) تغيير اندازه جسم 5 ) افزايش سرعت جسم 6 ) کاهش سرعت جسم
3 ) منابع نيرو را مشخص کنيد .
منابع نيرو مي تواند گرانشي، الکتريکي، مغناطيسي، يا صرفاً تلاش عضلاني باشد.
4 ) در يک مسابقه ي طناب کشي :
الف) به نظر شما در چه حالتي با وجود اين که بر طناب نيرو وارد مي شود، ام.ا طناب حرکت نمي کند؟
هنگامي که نيرو هاي دو گروه هم اندازه باشد . در اين حالت نيروها اثر همديگر را خنثي مي کنند .
ب) در چه حالتي يکي از گروه ها برنده مي شود؟
هنگامي که يکي از گروه ها نيرو ي بيشتري وارد کند و موفق بشود که گروه ديگر را به طرف خود بکشد .
5 ) دانشمندان مي گويند « نيرو ناشي از اثر متقابل بين دو جسم است » اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد.
حداقل بايد دو جسم بر هم اثر کنند تا نيرو ظاهر شود . مثل شخصي که به توپ ضربه مي زند ( کنش ) و توپ در اثر وارد شدن نيرو حرکت مي کند ( واکنش ). اما زماني که دو جسم برهم اثر نکنند هيچ نيرويي ظاهر نمي شود مثل زماني که يک شخص کنار يک اتومبيل ايستاده است و هيچ کاري نمي کند در اين حالت اتومبيل هم حرکت نمي کند .
6 ) دانشمندان مي گويند : وقتي به جسم در حال حرکت نيرو وارد مي کنيم آن جسم شتاب مي گيرد اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد.
يعني هرچه جرم جسم سنگين تر باشد تغيير حرکت آن کمتر و هرچه جرم آن کمتر باشد ، تغيير حرکت آن بيشتر خواهد بود . مثلا وقتي که توپي را به ما پاس مي دهند و ما با سر يا پا ، سرعت (شتاب) آن را بيشتر مي کنيم و وارد دروازه مي کنيم . در اين جا چون جرم توپ سبک تر از جرم بدن ما است راحت شتاب مي گيرد ولي اگر بخواهيم با توپ بسکتبال اين کار را بکنيم چون جرم آن سنگين تر از توپ فوتبال است کمتر شتاب مي گيرد .
7 ) دانشمندان مي گويند : هرگاه از طرف جسمي به جسم ديگر نيرويي وارد شود از طرف جسم دوم نيز نيرويي به همان اندازه و در خلاف جهت بر جسم اول وارد مي شود. اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد .
مثلا زماني که شما به توپ ضربه مي زنيد نيروي پاي شما به توپ وارد مي شود و باعث حرکت توپ مي شود (عمل) . از طرف مقابل توپ نيز به پاي شما نيرويي وارد مي کند که با نيروي شما برابر است ( عکس العمل ) که احتمالا در اين موقع شما کمي احساس درد در پا مي کنيد . يا مثلا زماني زمين مي خوريد پاي شما درد مي گيرد.
8 ) چرا زماني که به ديوار تکيه مي دهيم نمي افتيم ؟
وقتي ما به ديوار نيرو وارد مي کنيم ( تکيه مي دهيم ) ديوار هم نيروي مساوي ما ، اما در خلاف جهت به طرف ما نيرو وارد مي کند و باعث مي شود که ما نيفتيم .
9 ) به حالت هاي ا.عمال نيرو در شکل هاي زير دقّت کنيد
(3) (2) (1)
در حالت « اول » علي يک جعبه را دارد هل مي دهد . در حالت « دوم »علي با کمک دوستش جعبه را هل مي دهند . در حالت « سوم » علي از يک طرف و دوستش از طرف مقابل جعبه را هل مي دهند .
الف ) در کدام حالت جسم سريعتر حرکت مي کند ؟ چرا ؟
حالت دوم چون نيروها با هم ترکيب مي شوند و نيروي خالص بيش تري به جسم وارد شده و جسم سريع تر شروع
به حرکت مي کند .
ب ) در کدام حالت جسم حرکت نمي کند ؟ چرا ؟
حالت سوم چون نيروها اثر همديگر را خنثي کرده اند و جسم حرکت نمي کند .
10 ) در شکل هاي زير با توجه به اثر نيرو بر جسم مورد نظر، جاهاي خالي را پرکنيد.( حرکت کُند سريع تر توقف جهت)
الف) وارد کردن نيرو به جسم ممکن است سبب شروع ............................ آن شود.
ب) وارد کردن نيرو به جسم سبب ............................ شدن حرکت آن مي شود.
پ) وارد کردن نيرو به جسم سبب ............................ شدن حرکت آن مي شود.
ت) وارد کردن نيرو به جسم ممکن است باعث ............................ حرکت آن شود.
ث) وارد کردن نيرو به جسم مي تواند سبب تغيير ............................ آن شود.
درس 7 علوم
ورزش و نيرو ( 2 )
الف ) گزينه درست را انتخاب کنید .
1 ) نيرويي که سبب فرود قطره هاي باران روي زمين مي شود ، چه نيروي است ؟
الف ) مغناطيسي زمين
ب ) تکيه گاه
ج ) اصطکاك
د ) گرانش زمين
2 ) وقتي جسمي از روي سطح شيبدار پايين مي آيد چه نيرويي سبب اين کار مي شود ؟
الف ) نيروي مقاومت هوا
ب ) نيروي تکيه گاه
ج ) نيروي وزن
د) نيروي اصطکاك
3 ) کدام يک از نيروهاي زير جزء نيروهاي تماسي است ؟
الف ) مقاومت هوا
ب ) مغناطيسي
ج ) گرانش زمين
د ) الکتريکي
4 ) وقتي که ما ترمز دوچرخه را مي گيريم چه نيرويي سبب مي شود که ما بايستيم ؟
الف ) گرانش زمين
ب ) مغناطيسي
ج ) تکيه گاه
د ) اصطکاك
5 ) نيرويي که در آهن ربا باعث حرکت اجسام مي شود نيروي ...................................... نام دارد .
الف ) نيروي هسته اي
ب ) مغناطيسي
ج ) الکتريکي
د ) گرانش
6 ) نيروي جاذبه اي که زمين به يک جسم وارد مي کند چه ناميده مي شود ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) جرم
ج ) وزن
د ) اصطکاك
7 ) کدام يک از نيروهاي زير برخلاف حرکت جسم بر آن نيرو وارد مي کند ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) مقاومت هوا
ج ) گرانش زمين
د ) وزن
8 ) در کدام يک از موارد زير نيروي تماسي بر جسم وارد شده است ؟
الف ) جمع کردن آهن زباله هاي بازيافتي با آهنربا
ب ) ريزش برف و باران از آسمان روي زمين
ج ) باز کردن درب کمد
د ) کشيدن شانه به موها و جذب خرده کاغذ
9 ) قبله نما و قبله نماها توسط چه نيرويي کارمي کنند ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) الکتريکي
ج ) هسته اي
د ) گرانش زمين
10 ) هواپيما توسط نيروي ............................. بر نيروي ............................. غلبه مي کند و مي تواند پرواز کند .
الف ) گرانش زمين - نيروي مقاومت هوا
ب ) بالا برنده - گرانش زمين
ج ) نيروي وزن - نيروي اصطکاك
د ) نيروي تکيه گاه - وزن
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد . ) اصطکاك مقاومت هوا جاذبه دفع جذب جرم مغناطيسي اصطکاك (
1 ) هنگامي که ما مي خواهيم با اتومبيل ترمز بگيريم و بايستيم ، نيروي ..................................... به کمک ما مي آيد .
2 ) با بازشدن چتر، نيروي ............................. افزايش مي يابد و در نتيجه شتاب و سرعت سقوط چترباز کاهش مي يابد
3 ) بلند شدن هواپيما از روي زمين ، نتيجه غلبه ي هواپيما بر نيروي ...................................... است .
4) دو قطب همنام آهن ربا يکديگر را ................................ مي کنند .
5) دو قطب غير همنام آهن ربا يکديگر را ............................... مي کنند .
6 ) نيروي وزن به ......................... ماده و همچنين فاصله ي آن از زمين بستگي دارد .
7 ) نيروي ............................... در بسته شدن درب يخچال به ما کمک مي کند .
8 ) رانندگان در روزهاي برفي و يخبندان براي افزايش نيروي ............................... لاستيک هاي خود را مجهز به زنجير چرخ مي کنند .
ج) جمله نادرست را با « غ» و جمله درست را با « ص» با نشان دهيد .
1 ) دو چرخه ماشيني است که مقدار نيرو را کاهش مي دهد .
2 ) نيروهاي کنش و واکنش هم اندازه و در جهت مخالف هستند .
3 ) مقدار نيروي اصطکاکي که زمين به جسم وارد مي کند بيشتر از نيرويي است که جسم به زمين وارد مي کند
4 ) وزن يعني نيروي است که از طرف زمين به ما و همه ي اجسام وارد مي شود .
5 ) راه رفتن روي برف و زميني که يخ زده به اين دليل دشوار است که اصطکاك زياد است .
6 ) هرچه آهن ربا ضعيف تر باشد ، نيروي مغناطيسي آن قويترخواهد بود .
7 ) نيروي مقاوت هوا بر خلاف جهت حرکت جسم ، بر آن نيرو وارد مي کند .
8 ) طبق قانون دوم نيوتن هرچه جسم سنگين تر باشد در برابر شتاب يافتن کمتر مقاومت مي کند .
9 ) قطب نما و قبله نماها توسط نيروي الکتريکي کارمي کنند .
10 ) به کمک ترازو جرم و با نيروسنج ، وزن اجسام را اندازه گيري مي کنند .
به پرسش هاي زير پاسخ کوتاه دهيد .
1 ) زمين و هفت سي.اره ي ديگر منظومه ي شمسي بر اثر چه نيرويي به دور خورشيد مي چرخند ؟
بر اثر نيروي گرانشي به دور خورشيد مي چرخند .
2 ) به نظر شما چرا در همه ي حالت ها، جسم پس از مدتي بالاخره مي ايستد؟
به دليل وجود اصطکاك
3 ) در کدام حالت جسم سريع تر متوقف مي شود؟
زماني که سطح زمين صاف نباشد و داراي ناهمواري باشد
4 ) آيا سطحي وجود دارد که جسم رها شده بر روي آن متوقف نشود ؟
خير . نيروي اصطکاك همه جا است .
5 ) نيرويي که براي بستن درب يخچال به کار مي رود چه نام دارد ؟
نيروي معناطيسي
6 ) وقتي سرعت يک جسم تغيير کند دانشمندان معتقدند جسم داراي چه چيزي شده است ؟
شتاب
7 ) چرا راه رفتن روي زمين برفي و يخ زده مشکل است ؟
به دليل اين که اصطکاك کم است
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) نيروهاي تماسي چيست دو نمونه مثال بزنيد
هرگاه اثر متقابل بين دو جسم ناشي از تماس دو جسم باشد به آن نيروي تماسي مي گوييم . مثل : نيروي اصطکاك ، نيروي مقاومت هوا
2 ) نيروهاي غيرتماسي چيست دو نمونه مثال بزنيد
هرگاه اثر متقابل بين دو جسم از راه دور بر يکديگر باشد به آن نيروي غير تماسي مي گوييم . مثل : نيروي گرانش زمين ، نيروي مغاطيسي ، نيروي الکتريکي
3 ) چرا وقتي شير آب را باز مي کنيم ، آب بلافاصله به سمت زمين جريان پيدا مي کند ؟
چون نيروي گرانشي زمين قطره هاي آب را به طرف خود مي کشد .
4 ) نيروي گرانشي زمين چيست ؟ مثال بزنيد .
زمين به تمام اجسام نزديک خودش نيرو وارد مي کند و آن ها را به طرف خود مي کشد . اين نيرو ، نيروي گرانشي يا نيروي جاذبه ي زمين نام دارد . مثال : به طور کلي هيچ جسمي نمي تواند به خودي خود در هوا معلق بماند و همه ي اجسام تحت نيروي جاذبه روي زمين قرار دارند . حتي نيروي گرانشي زمين قطرات باران و برف را به طرف خود مي کشد .
5 ) اگر در زمين مسابقه ي فوتبال ، جاذبه ي زمين وارد نشود .به نظر شما چه اتّفاق هايي ممکن است بيفتد؟
تمام بازکنان و وسايل بازي در هوا معلق مي شوند . اگر يکي از بازيکنان به توپ ضربه بزند ، توپ حرکت مي کند و متوقف نمي شود .
6 ) تعريف جرم را بنويسيد و واحد اندازه گيري آن را بيان کنيد .
جرم : مقدار ماده تشکيل دهنده ي يک جسم است و با واحد گرم و کيلوگرم و . . . اندازه گيري مي شود . ( وسيله اندازه گيري جرم ترازو است ) .
7 ) تعريف وزن را بنويسيد و واحد اندازه گيري آن را بيان کنيد .
وزن : نيروي است که از طرف زمين به ما و همه ي اجسام وارد مي شود . وزن چون از جنس نيرو است واحد اندازه گيري آن هم مانند نيروهاي ديگر« نيوتن » است ) . ( وسيله اندازه گيري وزن « نيروسنج » است)
8 ) نيروي مغناطيسي را تعريف کنيد .
نيرويي که يک آهن ربا به يک آهن رباي ديگر وارد مي کند نيروي مغناطيسي نام دارد .
9 ) از آهن ربا چطور در بازيافت زباله هاي فلزي استفاده مي شود ؟
توسط آهن رباهاي بزرگ و قوي اشياء فلزي را از داخل زباله ها جدا مي کنند . چون وقتي با جرثقيل آهن رباي قوي را به زباله ها نزديک مي کنند ، هرچه خرده آهن در بين زباله ها باشد به آهن ربا مي چسبد و مجددا در کوره ها آن را ذوب مي کنند و به آهن قابل استفاده تبديل مي کنند و بدين وسيله در مصرف آهن صرفه جويي مي شود .
10 ) از نيروي مغناطيسي ( آهن ربا ها ) در کجا استفاده مي شود ؟
آهن رباها يکي از اجزاي مهم بسياري از وسايل الکترونيکي و الکترومکانيکي هستند. کاربرد عمده آهن رباهاي دائم در تبديل انرژي مکانيکي به انرژي الکتريکي و بالعکس است (مانند موتورهاي الکتريکي و ژنراتورها) . همچنين در حافظه هاي مغناطيسي (صفحات هارد ديسک و فلاپي ديسک ها و کارت هاي پلاستيکي حافظه) کاربرد دارند .
11 ) کدام يک از فلزات جذب آهن ربا مي شوند ؟
آهن ، نيکل ، کبالت و انواع فولاد جذب آهن ربا مي شوند اما فلزي هاي زيادي مثل مس ، آلومينيوم ،طلا ، برنج ، نقره و سرب جذب آهن ربا نمي شود . از مواردي که جذب آهن ربا مي شوند مي توان آهن ربا درست کرد .
12 ) نيروي بار الکتريکي را تعريف کنيد و مثال بزنيد .
نيرويي که بر اثر مالش اجسام به يکديگر داراي بار الکتريکي شده و باعث جذب يا دفع اجسام نسبت به هم مي شود مثلا زماني که با يک شانه پلاستيکي به موهايمان مي کشيم ، شانه داراي بار الکتريکي شده و خرده هاي کاغذ را جمع مي کند .
13 ) از نيروي بار الکتريکي در کجا استفاده مي شود ؟
در صنعت کاربردهاي زيادي دارند، که از آن جمله مي توان به رنگ افشاني ، گردنشاني، دود گيري، مرکب پاشي چاپگرها و فتوکپي اشاره کرد.
14 ) نيروي اصطکاك چيست ؟
نيرويي که سبب کند شدن حرکت مي شود نيروي اصطکاك نام دارد . نيروي اصطکاك همواره خلاف جهت حرکت بر جسم اثر مي گذارد
15 ) راه هاي کم کردن اصطکاك را بيان کنيد .
1 ) صاف کردن سطوح : از بين بردن فرورفتگي و برجستگي هاي دو سطح .
2 ) استفاده از چرخ ، غلتک ، ساچمه
3 ) روغن کاري سطوح
4 ) استفاده از تخت هوا : در بعضي از انواع قطارها توده ي فشرده اي از هوا بين قطار و ريل فاصله مي اندازد اين کار باعث مي شود، اصطکاك بين ريل و قطار کاهش يافته و سرعت قطار افزايش يابد .
5 ) نوك تيز کردن سطوح : هر چه سطح جسمي کشيده تر باشد، سطح تماس آن با هوا کمتر است . در اتومبيل هاي مسابقه براي کم شدن اصطکاك اتومبيل با هواي اطراف، اتومبيل ها را کشيده تر مي سازند .
16 ) نيروي اصطکاك در کجا مضر است و جلوي سرعت کار ما را مي گيرد ؟
( 1 ) در لوازم خانگي که قطعات آن ها متحرك است موجب کارکرد کند دستگاه و فرسايش زود قطعات مي شود
2 ) اصطکاك بين لولا هاي در که بعد از مدتي صدا مي دهند
3 ) وقتي مي خواهيم چيزي را روي زمين بکشيم يا هل دهيم نيروي اصطکاك مزاحم است
4 ) کس که داخل استخر شنا مي کند نيروي اصطکاك مانع حرکت روان او در آب مي شود
5 ) هواپيما و يا پرنده ايي که در هوا پرواز مي کند يکي از نيروهايي که مانع حرکت آنها مي شود نيروي اصطکاك است و . . .
17 ) نيروي اصطکاك در کجا مفيد است و به کمک ما مي آيد ؟
1 ) کف کفشي که برجسته باشد با سطح زمين که هنگام راه رفتن مانع از ليز خوردن ما مي شود
2 ) لاستيک ماشين مخصوصا اگر عاج داشته باشد
3) هنگام ترمز کردن که اصطکاك بين لنت ها و چرخ ها باعث توقف به موقع وسايل نقليه مي شود
4 ) روشن کردن کبريت که اصطکاك گوگرد چوب با قسمت زبر جلد کبريت باعث روشن شدن کبريت مي شود
5 ) ريختن شن روي جاده هاي برفي و يخ زده اصطکاك را بيشتر مي کند و مانع سرخوردن ماشين ها و افراد مي شود .
6 ) هنگامي که چيزي را با انبردست مي گيريم اصطکاك باعث نگه داشتن اجسام مي شود .
7 ) هنگام گره زدن طناب
8 ) هنگام بالارفتن از کوه
18 ) آيا نيروي اصطکاك بر کشتي و کساني که داخل آب شنا مي کنند اثر مي کند ؟
بله اثر دارد . وقتي يک جسم درون مايعي حرکت مي کند، بايد ذرات (مولکول) مايع را کنار بزند و پيش برود. از طرف ديگر، ذرات مايع نيز بر آن جسم نيرو وارد مي کنند تا مانع حرکت آن شوند و در نتيجه مقاومت ايجاد مي کنند.
19 ) آيا نيروي اصطکاك بر هواپيما و پرندگاني که در هوا پرواز مي کنند نيز اثر مي کند ؟
بله اثر دارد . وقتي يک جسم در هوا حرکت مي کند بايد ذرات (مولکول) هوا را که نقش يک مانع را ايفا مي کنند کناربزند و پيش برود. مولکول هاي هوا نيز برجسم نيرو وارد مي کنند و مانع حرکت آن مي شوند .
20 ) اگر نيروي اصطکاك وجود نداشت چه اتفاقي مي افتاد ؟
احتمالا هيچ چيزي ثابت نمي ماند چون سطح همه جا ، حالت لغزنده پيدا مي کرد . مثلا ما هنگام راه رفتن دايم سرمي خورديم . ماشين ها نمي توانستند بايستند چون ترمز آنها کار نمي کرد و تصادف مي کردند .
21 ) به طور اختصار بنويسيد در هريک از فعاليت هاي زير، نيروي اصطکاك بيش تر باشد بهتر است يا کم تر ؟ چرا؟
الف) هنگام ترمز کردن اتومبيل: بيشتر باشد بهتر است چون باعث توقف اتومبيل مي شود و جلوي تصادف را مي گيرد.
ب) بالا رفتن از کوه : بيشتر باشد بهتر است چون بين دست و طناب و صخره ها بايد اصطکاك باشد که کوهنورد ليز نخورد
پ) اسکي روي يخ يا برف : کمتر باشد بهتر است چون بهتر س.ر مي خوريم و لذت بيشتري مي بريم
ت) گره زدن طناب : بيشتر باشد بهتر است چون باعث محکم شدن طناب مي شود .
ث) اصطکاك بين اجزاي دوچرخه، مثلاً زنجير و چرخ دنده : کمتر باشد بهتر است چون چرخ دنده و زنجير روان ترمي چرخد و در نتيجه دوچرخه سريعتر حرکت مي کند .
ج) هنگام ه.ل دادن يک جسم سنگين : کمتر باشد بهتر است چون جسم راحت تر حرکت مي کند .
22 ) به نظر شما بايد چه شرايطي فراهم باشد تا مثلا يک اسکيت باز روي زمين مسافت بيش تري را طي کند؟
وجود سطح صاف و صيقلي و با ناهمواري بسيار کم .
23 ) وقتي جسمي را روي سطحي مي کشيم چه نيروهايي بر جسم وارد مي شود ؟ با ذکر دليل
ابتدا نيروي وزن ( جاذبه ) و سپس نيروي اصطکاك در مقابل حرکت جسم مقاومت مي کند چون جسم را روي سطح مي کشيم .
24) نيروي مقاومت هوا « پسا » را تعريف کنيد .
هوا هميشه بر هر چيز متحرك فشار و نيرو وارد مي کند و اين نيرو اصطلاحاً مقاومت هوا يا نيروي پسا ناميده مي شود. ميزان مقاومت هوا بر روي اجسام در حال حرکت بستگي به شکل و سرعت آن جسم دارد.
25 ) نيروي مقاومت هوا بر چه وسايلي اثر کمتري دارد ؟
بر اجسام آئروديناميک و اجسامي که در جريان عبور از مولکولهاي هوا عرض کمتري دارند . يک جسم آئروديناميک، جسمي است که شکل کشيده و دراز دارد و در نتيجه هوا به آساني از سطوح آن عبور مي کند. يعني آنکه تأثير مقاومت هوا بر روي آن ناچيز و حداقل خواهد بود. اجسامي که آئروديناميک هستند، شکل صاف و گرد دارند و قسمت عقب آن ها نيز کشيده و نوك تيز است. مثلاً يک هواپيماي جت، دماغه اي گرد و بدنه اي صاف و دم کشيده و نوك تيز دارد. همچنين براي سرعت بيشتر اتومبيل ها بدنه آن ها را مدل آئروديناميک ساخته اند .
26 ) آيا نيروي مقاومت هوا در همه نوع آب و هوا يکي است ؟
خير نيروي مقاومت هوا در هواي مرطوب بيشتر از هواي خشک است .
27 ) در روزهاي طوفاني امکان اين که سقف شيرواني خانه هاي قديمي کنده شود، زياد است. آيا مي توانيد اين اتّفاق را براساس آزمايش هاي انجام شده توضيح دهيد.
در روزهاي طوفاني، هوا با سرعت زياد از بالاي سقف عبور مي کند، در نتيجه فشار هوا در بالاي سقف کم شده و فشار هواي داخل ساختمان سبب نيروي روبه بالايي به سقف مي شود و اگر سقف از استحکام لازم برخوردار نباشد، ممکن است کنده شود.
28 ) هواپيماها در اثر چه نيروهايي مي توانند در آسمان ثابت بمانند و به حرکت خود ادامه بدهند ؟
هواپيماها براي بلند شدن از زمين ، مسير باند فرودگاه را با سرعت زياد طي مي کنند و سرعت زياد باعث جريان هواي زيادي از طرف نوك هواپيما به طرف بال ها مي شود . بال هاي هواپيما را طوري ساختند که جريان هوا از روي بال ها مسير کمتر و از زير بال ها مسير بيشتري را طي مي کند . اين اختلاف مسير باعث فشار هوا در زير بال ها مي شود و هواپيما را به سمت بالا حرکت مي دهد ( نيروي بالا برنده ) و همين اتفاق باعث غلبه بر جاذبه زمين و صعود هواپيما در آسمان نيز مي شود .
سوال هاي مربوط به آزمايش ها
آزمايش کنيد صفحه 55
دو قطعه آهن رباي مشابه تهي.ه کنيد. يکي از آهن رباها را روي چند عدد مداد استوانه اي قرار دهيد. آهن رباي ديگر را بدون آن که با آهن رباي او.ل تماس پيدا کند، يک بار از طرف قطب همنام و بار ديگر از طرف قطب غيرهمنام به آن نزديک کنيد . چه اتّفاقي مي افتد ؟
اگر از طرف قطب هاي همنام نزديک کنيم همديگر را دفع مي کنند و در نتيجه آهن ربايي که روي مدادها قرار دارد به سمت عقب حرکت مي کند . اما اگر دو قطب غيرهمنام را به يکديگر نزديک کنيم همديگر را جذب مي کنند و در نتيجه آهن ربايي که روي مدادها قرار دارد به سمت جلو حرکت مي کند .
اين آهن ربا باعث هل دادن مي شود يا کشيدن؟
قطب هاي همنام باعث کشيدن و قطب هاي غير همنام باعث ه.ل دادن مي شوند
آزمايش کنيد صفحه 56
دو ميله ي پلاستيکي (مثلاً دو عدد خودکار پلاستيکي) تهي.ه کنيد سر هر دو ميله را به پارچه ي پشمي و يا موهاي سر که تميز و خشک باشند، مالش دهيد. ميله ي نخ دار را از ميزي آويزان کنيد. سر ميله ي ديگر که مالش داده شده را به سر ميله ي آويزان شده، نزديک کنيد. چه اتّفاقي مي افتد؟
ميله ها همديگر را دفع مي کنند ( همديگر را مي رانند ) چون هر دو ميله پلاستيکي است و با مالش به موي سر هردو بار الکتريکي منفي مي گيرند .
آزمايش کنيد صفحه 57
تخته اي صاف به طول تقريبي 40 سانتي متر تهي.ه کنيد و در سطحي صاف مانند يک سطح سراميکي، روي چند کتاب قرار دهيد. جسمي مانند يک باتري قلمي را از بالاي تخته رها کنيد، جسم پس از طي. چه مسافتي روي سطح صاف مي ايستد؟
اگر شيب تخته زياد باشد مسافت بيشتر و اگر شيب کم باشد مسافت کمي را طي مي کند و مي ايستد .
بار ديگر اين آزمايش را روي سطح پرزداري مانند موکت تکرار کنيد. اين بار جسم پس از طي. چه مسافتي مي ايستد؟
مثل مورد بالا مي باشد با اين تفاوت که چون سطح شيبدار ما مثل قبل صاف نيست باطري زودتر مي ايستد .
اگر آزمايش را روي سطح ناهموار خاکي انجام دهيم، چه اتّفاقي مي افتد؟ اگر روي يخ انجام شود چه اتّفاقي مي افتد؟
اگر روي سطح خاکي انجام دهيم زودتر مي ايستد و اگر روي يخ انجام دهيم مسافت بيشتري را طي مي کند و مي ايستد .
به نظر شما بايد چه شرايطي فراهم باشد تا جسم مسافت بيش تري را طي کند؟
وجود سطح صاف و صيقلي و بدون ناهمواري
در کدام حالت جسم سريع تر متوقّف مي شود؟
سطح ناهموار خاکي
به نظر شما چرا در همه ي حالت ها، جسم پس از مد.تي بالاخره مي ايستد؟
چون اصطکاك در همه ي جا وجود دارد
آزمايش کنيد صفحه 59
يک کتاب بزرگ را روي ميز قرار دهيد و سعي کنيد به کمک يک کش آن را به حرکت واداريد. اين آزمايش را مي توانيد با قرار دادن چند کتاب کوچک روي هم، نيز انجام دهيد. حال چند مداد استوانه اي شکل را زير کتاب قرار دهيد و دوباره سعي کنيد کتاب را به کمک همان ک.ش به حرکت درآوريد. در کدام حالت حرکت دادن کتاب راحت تر است و کش کم تر کشيده مي شود؟
وقتي چند مداد زير کتاب قرار داديم حرکت دادن آن ها با کش راحت تر انجام گرفت چون مدادها مثل چرخ عمل کردند و اصطکاك را کم کردند .
توضيح دهيد چگونه يک دانش آموز مي تواند يک چمدان مسافرتي سنگين را جابه جا کند؟
با قرار دادن چمدان روي چرخ دستي . با اين کار تماس چمدان با زمين کمتر شده و نيروي اصطکاك تا حد خيلي زيادي برطرف مي شود و چمدان سريعتر جابجا مي شود .
آزمايش کنيد صفحه 60
همانند شکل، يک برگه ي کاغذ را برداشته، با سرعت زياد حرکت دهيد. چه اتّفاقي مي افتد؟ چه نيرويي سبب کندشدن حرکت و خم شدن کاغذ مي شود؟
نيروي مقاومت هوا باعث کند شدن و خم شدن کاغذ مي شود .
دو بادکنک را همانند شکل از يک خط کش بياويزيد و به طور مستقيم و يا با يک لوله ي خودکار به وسط بادکنک ها فوت کنيد. چه اتّفاقي مي افتد ؟
بادکنک ها به طرف چپ و راست متمايل مي شوند
اگر سريع تر از دفعه ي قبل فوت کنيد، چه اتّفاقي مي افتد؟
بادکنک ها بيشتر به سمت چپ و راست متمايل مي شوند
يک نوار کاغذي به عرض تقريبي 4 سانتي متر را از ورق کاغذ ببريد و همانند شکل يک طرف آن را ميان کتاب قرار داده و فوت کنيد. چه اتّفاقي مي افتد؟
نوار کاغذي به طرف بالا حرکت مي کند .
اگر سريعتر از دفعه ي قبل فوت کنيد و هوا با سرعت بيش تري از روي کاغذ بگذرد، چه اتّفاقي مي افتد؟
حرکت نوار کاغذي نسبت به قبل سريع تر مي شود . با دميدن هوا بر روي کاغذ، از فشار هواي بالاي کاغذ، کاسته مي شود. در نتيجه فشار هوا در پايين کاغذ بيش تر از فشار آن در بالا شده و در اثر اين اختلاف فشار نيرويي رو به بالا بر کاغذ وارد مي شود و آن را بالا مي برد.
درس 8 مي خواهم بسازم
در شکل هاي زير تصوير چند کاردستي را مي بينيد .
روش هايي براي به حرکت درآوردن هر کاردستي پيشنهاد کنيد؟
استفاده از چرخ و موتور الکتريکي براي به حرکت درآوردن ماشين و گذاشتن چرخ يا بلبرينگ زير پاهاي ربات و قراردادن بادبان بادي روي سه چرخه و قراردادن آهن ربا به بدن پروانه و حرکت دادن آن با يک وسيله آهني و بالاخره حرکت دادن توسط بادکنک
کار در کلاس
هر گروه با ساختن نمونه هايي، روش هاي پيشنهادي خود را براي به حرکت درآوردن هر کاردستي نشان دهد.
گفت وگو کنيد
نمايشگاهي از نمونه هاي ساخته شده برپا کنيد و روش هاي به حرکت درآوردن کاردستي ها را با هم مقايسه کنيد.
آيا تا به حال از موتور الکتريکي استفاده کرده ايد؟
حرکت موتور الکتريکي به وسيله ي باتري به اين شکل است.
شما با استفاده از يک موتور الکتريکي و يک باتري کاردستي هاي حرکت کننده بسازيد.
ايستگاه فکر
اگر موتور الکتريکي نداشته باشيد، براي به حرکت درآوردن وسيله هاي خود از چه چيزهايي مي توانيد استفاده کنيد؟
با استفاده از آهن ربا ، نخ ، فنر ، نيروي باد و آب
بايد از وسايلي استفاده کنيم که زياد پرخرج نباشد مثل چرخ ماشين هاي اسباب بازي خراب شده ، فنر ، کش هاي لاستيکي ، قرقره ، جعبه هاي خالي نوشابه ، بلبرينگ ، چرخ دنده و مقداري چسب و پيج
الف ) گزينه درست را با علامت ضربدر مشخص کنيد .
1 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي حرکتي شده است ؟
الف ) پلوپز .
ب ) چرخ گوشت .
ج ) راديو .
د ) اتوي برقي
2 ) در کدام وسيله زير موتور الکتريکي به کار رفته است ؟
الف ) چاي ساز .
ب ) آرام پز .
ج ) ماکروفر .
د ) سشوار
3 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي گرمايي شده است ؟
الف ) ماکروفر .
ب ) راديو .
ج ) يخچال .
د ) کامپيوتر
4 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي نوراني شده است ؟
الف ) لامپ .
ب ) سشوار .
ج ) سماوربرقي .
د ) راديو
5 ) هنگامي که با يک باتري لامپي را روشن ميکنيم ، انرژي .......................... به انرژي ........................ تبديل شده است؟
الف ) انرژي شيميايي به انرژي نوراني .
ب) انرژي گرمايي به انرژي نوراني
ج ) انرژي شيميايي به انرژي الکتريکي .
د ) انرژي الکتريکي به انرژي شميايي
6 ) براي ساختن راديو به عتوان يک کاردستي شما انرزي الکتريکي را به انرژي .......................... تبديل کرده ايد .
الف ) مکانيکي .
ب ) حرکتي .
ج ) صوتي .
د ) گرمايي
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد . (موتورالکتريکي تسمه پيچ گوشتي آداپتور )
1 ) وسيله اي که انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل مي کند ...................................... نام دارد .
2 ) براي انتقال حرکت از موتور الکتريکي به چرخ دنده يا پروانه از ...................................... استفاده مي شود .
3 ) براي باز کردن و بستن پيچ از ...................................... استفاده مي کنم .
4 ) وسيله اي که برق شهري را به برق باطري تبديل مي کند ...................................... نام دارد .
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) موتور الکتريکي چيست ؟ دو وسيله در منزل نام ببريد که موتور الکتريکي داشته باشد
وسيله اي که انرژي الکتريکي را به انرژي مکا نيکي تبديل مي کند موتور الکتريکي نام دارد . ماشين لباسشويي ، چرخ گوشت ، آبميوه گيري
2 ) آرميچر چيست ؟ آيا مي توان در ساخت کاردستي از آن استفاده کرد؟
آرميچر يک موتور الکتريکي ساده است که اگر آن را به باطري وصل کنيم ، پروانه کوچکي را مي چرخاند . آرميچر در ساخت کاردستي و اسباب بازي هاي متحرك خيلي استفاده مي شود
3 ) دانش آموزان هنگام استفاده از ابزار براي ساخت کاردستي بايد چه نکاتي را رعايت کنند ؟
ابزار صدمه ديده را تعمير و يا تعويض نماييد . براي استفاده از ابزار ، آموزش لازم وکافي ديده باشيد . ابزار را فقط براي انجام کاري که طراحي شده است بکار ببريد .
براي انجام کار از ابزاري که اندازه آنها مناسب با کار است استفاده کنيد. براي آزمايش تيز بودن ابزار تيز ، از يک قطعه چوب استفاده کنيد و هرگز از انگشتان دست براي اين کار استفاده نکنيد .
دستها ، موي سر و البسه خود را از لبه تيز و قسمت هاي گردنده ابزار دور نگه داريد . دهانه آچار رابراي اطمينان از عدم پريدگي ، سائيدگي و ترك بازرسي کنيد . از آچار به عنوان چکش استفاده نکنيد ، ممکن است آچار در رفته و روي دست شما بخورد . بعد از استفاده از ابزار ، آنرا تميز کنيد .
کاربرد هريک از وسايل زير را جلوي آن بنويسيد .
وسيله کاربرد
1 ) انبردست
2 ) انبر قفلي
3 ) فازمتر
4 ) سيم چين
5 ) دم باريک
6 ) پيچ گوشتي
7 ) چکش
8 ) ميخ کش
9 ) اره
10 ) پيچ گوشتي
11 ) دستگاه پرچ
12 ) دلر
13 ) قيچي
14) دستگاه لحيم کاري
با سلام و درود فراوان بر فرزندان عزيزمان
در اين قسمت مطلبي را براي دانش آموزان عزيز آورده ایم که خيلي مهم است . از فرزندان عزيزمان درخواست
داريم که به آموزه هاي معلمشان گوش دهند چرا که همه معلمان خواهان موفقيت و سرافرازي شما هستند .
اميدواريم که هميشه در پناه ايزد منان و در زير سايه ي پدر و مادر و در آغوش گرم خانواده به خوبي و خوشي
ساليان متمادي زندگي پربار و موفقي داشته باشيد .
* * * *
نکات ساده اي براي خوب گوش کردن در کلاس ، چگونه بهتر گوش کنيم؟
گوش کردن يکي از مهمترين مهارتهايي است که با پرورش آن مي توانيد کارآيي خود را در مدرسه افزايش دهيد.
اين مهارت بعد از مهارت خواندن، يکي از مشکل ترين مهارتهاست. در اين نوشته کوتاه با راههاي پرورش مهارت گوش دادن آشنا شويد:
کلاس مکاني براي يادگيري و گوش کردن است. ويليام آرمسترانگ
خوب گوش کردن در کلاس:
در کلاس مطالب درسي را دنبال کنيد و به رويا فرو نرويد. ( خيالبافي نکنيد. )
اگر حرف بزنيد، مطمئنا نمي توانيد گوش کنيد.
در هنگام گوش کردن قلم به دست باشيد و نکات مهم را يادداشت کنيد.
قبل از کلاس:
راجع به مطالب درسي جديد فکر کنيد.
نکات مهم جلسه گذشته را به ياد آوريد. ( دوره کنيد. )
تکاليف خود را انجام دهيد.
در کلاس:
آنچه را که قبلا ياد گرفته ايد با مطالب جديد ارتباط دهيد.
آيا شما راجع به موضوع درس اطلاعات اضافي داريد؟
در طي درس چه چيزي به ذهن شما مي آيد؟
برروي موضوع درس تمرکز کنيد.
در صورت امکان روي نيمکتهاي جلوي کلاس بنشينيد. اگر جلوتر باشيد بهتر مي توانيد گوش کنيد.
بعد از کلاس:
مطالب درسي و يادداشتهايتان را دوره کنيد و نکات مهم درس را يادداشت کنيد.
بعضي ها دوست دارند که يادداشتهايشان را پاکنويس کنند، اما سعي کنيد براي اينکار وقت زيادي اختصاص ندهيد.
هنگام دوره زير نکات مهم خط بکشيد.
نکات ديگري راجع به گوش کردن:
خوب گوش کردن به معني توجه کردن است.
تمام آنچه را که گفته مي شود بشنويد، نه آنچه را که دوست داريد.
آنچه را که مي شنويد با آنچه که از قبل مي دانستيد ربط دهيد.
نکات مهم درس را تشخيص دهيد.
سعي کنيد نکات مهمي را که ممکن است سوال امتحان باشد، تشخيص دهيد.
صحبتهاي معلم را دنبال کنيد. ( حدس بزنيد صحبتهاي بعدي او چه خواهد بود. )
به دقت به آنچه معلم راجع به تکاليف درسي مي گويد، گوش کنيد و در صورت نياز آن را يادداشت کنيد.
به دقت گوش کنيد و به دنبال عبارات کليدي معلم باشيد و به آن اهميت دهيد. عباراتي همچون " اين مطلب مهم
است...، مهم است بدانيد که... و يا لازم است که اين مطلب را براي امتحان بدانيد
بخاطر بسپاريد که گوش کردن با شنيدن متفاوت است.
شما مي توانيد هرچيزي را بشنويد، اما به آن گوش نکنيد يا از يک گوش بشنويد و از گوش ديگر بيرون کنيد.
براي گوش کردن بايد فکرکنيد و فعال باشيد نه منفعل.
..................................................................................................................................................................
جزوه ی علوم ششم ابتدايي
دروس 6 الی 8
فریبرزی
دبستان غیر دولتی ساعی
سال تحصیلی 92-91
درس 6 علوم
ورزش و نيرو ( 1 )
الف ) گزينه درست را انتخاب کنيد .
1 ) وقتي با راکت به توپ تنيس ضربه مي زنيم کدام قسمت از نيرو انجام شده است ؟
الف ) کشيدن وفشار دادن .
ب ) هل دادن و کشيدن .
ج ) هل و فشار دادن .
د ) کشيدن
2 ) وقتي بازيکن فوتبال ، توپي را که به طرفش مي آيد با سر به درون دروازه مي زند که با سرعت بيشتري وارد دروازه شود باعث ....................... جسم شده است .
الف ) تغيير سرعت .
ب ) تغيير مسير .
ج ) تغيير اندازه .
د ) حرکت
3 ) وقتي که توپي را به طرف شما پاس مي دهند و شما با کنار پا نگه ميداريد ، باعث ....................... جسم شده ايد .
الف ) حرکت .
ب ) تغيير شکل .
ج ) توقف .
د ) تغيير مسير
4 ) وقتي که توپي را طرف شما مي اندازند و شما با کنار پا به ديگري پاس مي دهيد ، باعث ................... جسم شده ايد
الف ) تغيير شکل .
ب ) توقف .
ج ) حرکت .
د ) تغيير مسير
5 ) وقتي که توپي را که کم باد است را باد مي کنيد، باعث ..................... جسم شده ايد
الف ) توقف .
ب ) تغيير اندازه .
ج ) حرکت .
د ) تغيير مسير
6 ) وقتي که توپي را با شدت به طرف دروازه مي زنيد و تور پاره مي شود ، باعث ..................... جسم شده ايد
الف ) تغيير شکل .
ب ) حرکت .
ج ) تغيير اندازه .
د ) تغيير مسير
7 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير جهت حرکت جسم مي شود ؟
الف ) رها شدن تير از تفنگ .
ب ) کشيدن طناب و بالابردن جسم توسط قرقره
ج ) گرفتن توپ توسط دروازه بان .
د ) حرکت اتومبيل به طرف جلو
8 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير شکل جسم مي شود ؟
الف ) هل دادن ماشين و حرکت به سمت عقب .
ب ) جابجايي لوازم منزل براي پاکيزگي خانه
ج ) ضربه به توپ و شکستن شيشه .
د ) وقتي اتومبيلي سرعتش زياد شود
9 ) در کدام حالت نيرو سبب تغيير اندازه ي سرعت جسم مي شود ؟
الف) رکاب زدن روي دوچرخه ثابت (ورزشي .
ب ) فشار روي پدال گاز اتومبيل در حال حرکت
ج ) حرکت ماشين با سرعت 80 کيلومتر ثابت .
د ) فشار روي پدال ترمز اتومبيل ايستاده
10 ) در کدام حالت از موارد زير ، نيرويي صورت نگرفته است ؟
الف ) وقتي دونفر از دو جهت مخالف و با نيروي يکسان جسمي را هل مي دهند
ب ) وقتي دو گروه با نيروي يکسان طنابي را از دو جهت مخالف مي کشند
ج ) وقتي يک نفر در کنار ماشين ايستاده و مي خواهد آن را هل دهد
د ) وقتي يک نفر با ماشين در حال حرکت است و ترمز مي گيرد و مي ايستد
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد .( نيرو، باز مي کنيم، مي بنديم، کشيده ايم، حرکت ، خنثي)
1 ) در علوم هل دادن و يا کشيدن معادل وارد کردن يا ا.عمال ................................. است.
2 ) وقتي درب کشويي را ............................................... بر آن نيرو وارد کرده و آن را کشيده ايم .
3 ) وقتي درب گاوصندوق را .............................................. بر آن نيرو وارد کرده و آن را هل داده يم .
4 ) وقتي وزنه را از روي زمين بلند مي کنيم و بالاي سر خود مي بريم بر آن نيرو وارد کرده وآن را ...........................
5 ) وقتي جسمي را مي کشيم و يا فشار ( ه.ل ) مي دهيم جسم ...................................... مي کند .
6 ) وقتي دو نيروي مساوي در دو جهت مخالف وارد شوند اثر يکديگر را ...................................... مي کنند .
ج ) جمله نادرست را با« غ» و جمله درست را با « ص» نشان دهيد .
1 ) در تمام زندگي ما نيروها وجود دارند و ما آنها را نمي بينيم ولي اثر آنها را بر روي اجسام يا خودمان مشاهده مي کنيم
2 ) نيرو عبارت است از اثر يک جسم بر چند جسم
3 ) براي توليد نيرو بايد حداقل دوجسم وجود داشته باشد و حتما بايد آن دو جسم برهم اثر و کنش داشته باشند .
4 ) وقتي دروازه بان توپي را که با سرعت به طرفش مي آيد و او با مشت هايش توپ را به خارج از زمين مي فرستد باعث تغيير جهت جسم شده است .
5 ) وقتي طناب پرجمي را که به ميله وصل شده مي کشيد و پرچم بالا مي رود باعث تغيير شکل جسم شده ايد.
6 ) وقتي جسمي را هل مي دهيم آن جسم تغيير اندازه مي کند .
7 ) اگر نيرويي را که جسم اول به جسم دوم وارد مي کند نيروي کنش بناميم، نيروي جسم دوم که به جسم اول وارد مي شود نيروي عمل خواهد بود .
8 ) پرتاب موشک به طرف فضا از نظر تعريف نيرو ، نوعي هل دادن محسوب مي شود .
9 ) وقتي يک هنرمند تکه سنگي را آنقدر مي تراشد تا از آن يک مجسمه زيبا بسازد، باعث تغيير شکل جسم شده است .
10 ) وقتي دو نفر از دو جهت مخالف جسمي را مي کشند جسم به طرف کسي که نيرو ي کمتري وارد کرده است حرکت مي کند .
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) نيرو چيست ؟ سه مورد از کارهاي روزانه را که نشان مي دهد ما در طول روز دائم در حال وارد کردن نيرو هستيم را نيز مثال بزنيد .
نيرو عامل کشش ، رانش و حرکت اجسام است . ( نيرو باعث مي شود که يک جسم کشيده شود و يا ه.ل داده شود و جسم حرکت کند ) مثال : وقتي با ضربه زدن يا پرتاب توپ، يک بازي را شروع مي کنيم، وقتي در حال دوچرخه سواري هستيم و يا درحال دويدن، در همه ي موارد در حال وارد کردن نيرو هستيم.
2 ) اثرات نيرو به چه شکل هايي نمايان مي شود ؟
1 ) حرکت جسم 2 ) توقف جسم 2 ) تغيير شکل جسم 3 ) تغيير جهت حرکت جسم 4 ) تغيير اندازه جسم 5 ) افزايش سرعت جسم 6 ) کاهش سرعت جسم
3 ) منابع نيرو را مشخص کنيد .
منابع نيرو مي تواند گرانشي، الکتريکي، مغناطيسي، يا صرفاً تلاش عضلاني باشد.
4 ) در يک مسابقه ي طناب کشي :
الف) به نظر شما در چه حالتي با وجود اين که بر طناب نيرو وارد مي شود، ام.ا طناب حرکت نمي کند؟
هنگامي که نيرو هاي دو گروه هم اندازه باشد . در اين حالت نيروها اثر همديگر را خنثي مي کنند .
ب) در چه حالتي يکي از گروه ها برنده مي شود؟
هنگامي که يکي از گروه ها نيرو ي بيشتري وارد کند و موفق بشود که گروه ديگر را به طرف خود بکشد .
5 ) دانشمندان مي گويند « نيرو ناشي از اثر متقابل بين دو جسم است » اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد.
حداقل بايد دو جسم بر هم اثر کنند تا نيرو ظاهر شود . مثل شخصي که به توپ ضربه مي زند ( کنش ) و توپ در اثر وارد شدن نيرو حرکت مي کند ( واکنش ). اما زماني که دو جسم برهم اثر نکنند هيچ نيرويي ظاهر نمي شود مثل زماني که يک شخص کنار يک اتومبيل ايستاده است و هيچ کاري نمي کند در اين حالت اتومبيل هم حرکت نمي کند .
6 ) دانشمندان مي گويند : وقتي به جسم در حال حرکت نيرو وارد مي کنيم آن جسم شتاب مي گيرد اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد.
يعني هرچه جرم جسم سنگين تر باشد تغيير حرکت آن کمتر و هرچه جرم آن کمتر باشد ، تغيير حرکت آن بيشتر خواهد بود . مثلا وقتي که توپي را به ما پاس مي دهند و ما با سر يا پا ، سرعت (شتاب) آن را بيشتر مي کنيم و وارد دروازه مي کنيم . در اين جا چون جرم توپ سبک تر از جرم بدن ما است راحت شتاب مي گيرد ولي اگر بخواهيم با توپ بسکتبال اين کار را بکنيم چون جرم آن سنگين تر از توپ فوتبال است کمتر شتاب مي گيرد .
7 ) دانشمندان مي گويند : هرگاه از طرف جسمي به جسم ديگر نيرويي وارد شود از طرف جسم دوم نيز نيرويي به همان اندازه و در خلاف جهت بر جسم اول وارد مي شود. اين موضوع را با ذکر مثال شرح دهيد .
مثلا زماني که شما به توپ ضربه مي زنيد نيروي پاي شما به توپ وارد مي شود و باعث حرکت توپ مي شود (عمل) . از طرف مقابل توپ نيز به پاي شما نيرويي وارد مي کند که با نيروي شما برابر است ( عکس العمل ) که احتمالا در اين موقع شما کمي احساس درد در پا مي کنيد . يا مثلا زماني زمين مي خوريد پاي شما درد مي گيرد.
8 ) چرا زماني که به ديوار تکيه مي دهيم نمي افتيم ؟
وقتي ما به ديوار نيرو وارد مي کنيم ( تکيه مي دهيم ) ديوار هم نيروي مساوي ما ، اما در خلاف جهت به طرف ما نيرو وارد مي کند و باعث مي شود که ما نيفتيم .
9 ) به حالت هاي ا.عمال نيرو در شکل هاي زير دقّت کنيد
(3) (2) (1)
در حالت « اول » علي يک جعبه را دارد هل مي دهد . در حالت « دوم »علي با کمک دوستش جعبه را هل مي دهند . در حالت « سوم » علي از يک طرف و دوستش از طرف مقابل جعبه را هل مي دهند .
الف ) در کدام حالت جسم سريعتر حرکت مي کند ؟ چرا ؟
حالت دوم چون نيروها با هم ترکيب مي شوند و نيروي خالص بيش تري به جسم وارد شده و جسم سريع تر شروع
به حرکت مي کند .
ب ) در کدام حالت جسم حرکت نمي کند ؟ چرا ؟
حالت سوم چون نيروها اثر همديگر را خنثي کرده اند و جسم حرکت نمي کند .
10 ) در شکل هاي زير با توجه به اثر نيرو بر جسم مورد نظر، جاهاي خالي را پرکنيد.( حرکت کُند سريع تر توقف جهت)
الف) وارد کردن نيرو به جسم ممکن است سبب شروع ............................ آن شود.
ب) وارد کردن نيرو به جسم سبب ............................ شدن حرکت آن مي شود.
پ) وارد کردن نيرو به جسم سبب ............................ شدن حرکت آن مي شود.
ت) وارد کردن نيرو به جسم ممکن است باعث ............................ حرکت آن شود.
ث) وارد کردن نيرو به جسم مي تواند سبب تغيير ............................ آن شود.
درس 7 علوم
ورزش و نيرو ( 2 )
الف ) گزينه درست را انتخاب کنید .
1 ) نيرويي که سبب فرود قطره هاي باران روي زمين مي شود ، چه نيروي است ؟
الف ) مغناطيسي زمين
ب ) تکيه گاه
ج ) اصطکاك
د ) گرانش زمين
2 ) وقتي جسمي از روي سطح شيبدار پايين مي آيد چه نيرويي سبب اين کار مي شود ؟
الف ) نيروي مقاومت هوا
ب ) نيروي تکيه گاه
ج ) نيروي وزن
د) نيروي اصطکاك
3 ) کدام يک از نيروهاي زير جزء نيروهاي تماسي است ؟
الف ) مقاومت هوا
ب ) مغناطيسي
ج ) گرانش زمين
د ) الکتريکي
4 ) وقتي که ما ترمز دوچرخه را مي گيريم چه نيرويي سبب مي شود که ما بايستيم ؟
الف ) گرانش زمين
ب ) مغناطيسي
ج ) تکيه گاه
د ) اصطکاك
5 ) نيرويي که در آهن ربا باعث حرکت اجسام مي شود نيروي ...................................... نام دارد .
الف ) نيروي هسته اي
ب ) مغناطيسي
ج ) الکتريکي
د ) گرانش
6 ) نيروي جاذبه اي که زمين به يک جسم وارد مي کند چه ناميده مي شود ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) جرم
ج ) وزن
د ) اصطکاك
7 ) کدام يک از نيروهاي زير برخلاف حرکت جسم بر آن نيرو وارد مي کند ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) مقاومت هوا
ج ) گرانش زمين
د ) وزن
8 ) در کدام يک از موارد زير نيروي تماسي بر جسم وارد شده است ؟
الف ) جمع کردن آهن زباله هاي بازيافتي با آهنربا
ب ) ريزش برف و باران از آسمان روي زمين
ج ) باز کردن درب کمد
د ) کشيدن شانه به موها و جذب خرده کاغذ
9 ) قبله نما و قبله نماها توسط چه نيرويي کارمي کنند ؟
الف ) مغناطيسي
ب ) الکتريکي
ج ) هسته اي
د ) گرانش زمين
10 ) هواپيما توسط نيروي ............................. بر نيروي ............................. غلبه مي کند و مي تواند پرواز کند .
الف ) گرانش زمين - نيروي مقاومت هوا
ب ) بالا برنده - گرانش زمين
ج ) نيروي وزن - نيروي اصطکاك
د ) نيروي تکيه گاه - وزن
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد . ) اصطکاك مقاومت هوا جاذبه دفع جذب جرم مغناطيسي اصطکاك (
1 ) هنگامي که ما مي خواهيم با اتومبيل ترمز بگيريم و بايستيم ، نيروي ..................................... به کمک ما مي آيد .
2 ) با بازشدن چتر، نيروي ............................. افزايش مي يابد و در نتيجه شتاب و سرعت سقوط چترباز کاهش مي يابد
3 ) بلند شدن هواپيما از روي زمين ، نتيجه غلبه ي هواپيما بر نيروي ...................................... است .
4) دو قطب همنام آهن ربا يکديگر را ................................ مي کنند .
5) دو قطب غير همنام آهن ربا يکديگر را ............................... مي کنند .
6 ) نيروي وزن به ......................... ماده و همچنين فاصله ي آن از زمين بستگي دارد .
7 ) نيروي ............................... در بسته شدن درب يخچال به ما کمک مي کند .
8 ) رانندگان در روزهاي برفي و يخبندان براي افزايش نيروي ............................... لاستيک هاي خود را مجهز به زنجير چرخ مي کنند .
ج) جمله نادرست را با « غ» و جمله درست را با « ص» با نشان دهيد .
1 ) دو چرخه ماشيني است که مقدار نيرو را کاهش مي دهد .
2 ) نيروهاي کنش و واکنش هم اندازه و در جهت مخالف هستند .
3 ) مقدار نيروي اصطکاکي که زمين به جسم وارد مي کند بيشتر از نيرويي است که جسم به زمين وارد مي کند
4 ) وزن يعني نيروي است که از طرف زمين به ما و همه ي اجسام وارد مي شود .
5 ) راه رفتن روي برف و زميني که يخ زده به اين دليل دشوار است که اصطکاك زياد است .
6 ) هرچه آهن ربا ضعيف تر باشد ، نيروي مغناطيسي آن قويترخواهد بود .
7 ) نيروي مقاوت هوا بر خلاف جهت حرکت جسم ، بر آن نيرو وارد مي کند .
8 ) طبق قانون دوم نيوتن هرچه جسم سنگين تر باشد در برابر شتاب يافتن کمتر مقاومت مي کند .
9 ) قطب نما و قبله نماها توسط نيروي الکتريکي کارمي کنند .
10 ) به کمک ترازو جرم و با نيروسنج ، وزن اجسام را اندازه گيري مي کنند .
به پرسش هاي زير پاسخ کوتاه دهيد .
1 ) زمين و هفت سي.اره ي ديگر منظومه ي شمسي بر اثر چه نيرويي به دور خورشيد مي چرخند ؟
بر اثر نيروي گرانشي به دور خورشيد مي چرخند .
2 ) به نظر شما چرا در همه ي حالت ها، جسم پس از مدتي بالاخره مي ايستد؟
به دليل وجود اصطکاك
3 ) در کدام حالت جسم سريع تر متوقف مي شود؟
زماني که سطح زمين صاف نباشد و داراي ناهمواري باشد
4 ) آيا سطحي وجود دارد که جسم رها شده بر روي آن متوقف نشود ؟
خير . نيروي اصطکاك همه جا است .
5 ) نيرويي که براي بستن درب يخچال به کار مي رود چه نام دارد ؟
نيروي معناطيسي
6 ) وقتي سرعت يک جسم تغيير کند دانشمندان معتقدند جسم داراي چه چيزي شده است ؟
شتاب
7 ) چرا راه رفتن روي زمين برفي و يخ زده مشکل است ؟
به دليل اين که اصطکاك کم است
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) نيروهاي تماسي چيست دو نمونه مثال بزنيد
هرگاه اثر متقابل بين دو جسم ناشي از تماس دو جسم باشد به آن نيروي تماسي مي گوييم . مثل : نيروي اصطکاك ، نيروي مقاومت هوا
2 ) نيروهاي غيرتماسي چيست دو نمونه مثال بزنيد
هرگاه اثر متقابل بين دو جسم از راه دور بر يکديگر باشد به آن نيروي غير تماسي مي گوييم . مثل : نيروي گرانش زمين ، نيروي مغاطيسي ، نيروي الکتريکي
3 ) چرا وقتي شير آب را باز مي کنيم ، آب بلافاصله به سمت زمين جريان پيدا مي کند ؟
چون نيروي گرانشي زمين قطره هاي آب را به طرف خود مي کشد .
4 ) نيروي گرانشي زمين چيست ؟ مثال بزنيد .
زمين به تمام اجسام نزديک خودش نيرو وارد مي کند و آن ها را به طرف خود مي کشد . اين نيرو ، نيروي گرانشي يا نيروي جاذبه ي زمين نام دارد . مثال : به طور کلي هيچ جسمي نمي تواند به خودي خود در هوا معلق بماند و همه ي اجسام تحت نيروي جاذبه روي زمين قرار دارند . حتي نيروي گرانشي زمين قطرات باران و برف را به طرف خود مي کشد .
5 ) اگر در زمين مسابقه ي فوتبال ، جاذبه ي زمين وارد نشود .به نظر شما چه اتّفاق هايي ممکن است بيفتد؟
تمام بازکنان و وسايل بازي در هوا معلق مي شوند . اگر يکي از بازيکنان به توپ ضربه بزند ، توپ حرکت مي کند و متوقف نمي شود .
6 ) تعريف جرم را بنويسيد و واحد اندازه گيري آن را بيان کنيد .
جرم : مقدار ماده تشکيل دهنده ي يک جسم است و با واحد گرم و کيلوگرم و . . . اندازه گيري مي شود . ( وسيله اندازه گيري جرم ترازو است ) .
7 ) تعريف وزن را بنويسيد و واحد اندازه گيري آن را بيان کنيد .
وزن : نيروي است که از طرف زمين به ما و همه ي اجسام وارد مي شود . وزن چون از جنس نيرو است واحد اندازه گيري آن هم مانند نيروهاي ديگر« نيوتن » است ) . ( وسيله اندازه گيري وزن « نيروسنج » است)
8 ) نيروي مغناطيسي را تعريف کنيد .
نيرويي که يک آهن ربا به يک آهن رباي ديگر وارد مي کند نيروي مغناطيسي نام دارد .
9 ) از آهن ربا چطور در بازيافت زباله هاي فلزي استفاده مي شود ؟
توسط آهن رباهاي بزرگ و قوي اشياء فلزي را از داخل زباله ها جدا مي کنند . چون وقتي با جرثقيل آهن رباي قوي را به زباله ها نزديک مي کنند ، هرچه خرده آهن در بين زباله ها باشد به آهن ربا مي چسبد و مجددا در کوره ها آن را ذوب مي کنند و به آهن قابل استفاده تبديل مي کنند و بدين وسيله در مصرف آهن صرفه جويي مي شود .
10 ) از نيروي مغناطيسي ( آهن ربا ها ) در کجا استفاده مي شود ؟
آهن رباها يکي از اجزاي مهم بسياري از وسايل الکترونيکي و الکترومکانيکي هستند. کاربرد عمده آهن رباهاي دائم در تبديل انرژي مکانيکي به انرژي الکتريکي و بالعکس است (مانند موتورهاي الکتريکي و ژنراتورها) . همچنين در حافظه هاي مغناطيسي (صفحات هارد ديسک و فلاپي ديسک ها و کارت هاي پلاستيکي حافظه) کاربرد دارند .
11 ) کدام يک از فلزات جذب آهن ربا مي شوند ؟
آهن ، نيکل ، کبالت و انواع فولاد جذب آهن ربا مي شوند اما فلزي هاي زيادي مثل مس ، آلومينيوم ،طلا ، برنج ، نقره و سرب جذب آهن ربا نمي شود . از مواردي که جذب آهن ربا مي شوند مي توان آهن ربا درست کرد .
12 ) نيروي بار الکتريکي را تعريف کنيد و مثال بزنيد .
نيرويي که بر اثر مالش اجسام به يکديگر داراي بار الکتريکي شده و باعث جذب يا دفع اجسام نسبت به هم مي شود مثلا زماني که با يک شانه پلاستيکي به موهايمان مي کشيم ، شانه داراي بار الکتريکي شده و خرده هاي کاغذ را جمع مي کند .
13 ) از نيروي بار الکتريکي در کجا استفاده مي شود ؟
در صنعت کاربردهاي زيادي دارند، که از آن جمله مي توان به رنگ افشاني ، گردنشاني، دود گيري، مرکب پاشي چاپگرها و فتوکپي اشاره کرد.
14 ) نيروي اصطکاك چيست ؟
نيرويي که سبب کند شدن حرکت مي شود نيروي اصطکاك نام دارد . نيروي اصطکاك همواره خلاف جهت حرکت بر جسم اثر مي گذارد
15 ) راه هاي کم کردن اصطکاك را بيان کنيد .
1 ) صاف کردن سطوح : از بين بردن فرورفتگي و برجستگي هاي دو سطح .
2 ) استفاده از چرخ ، غلتک ، ساچمه
3 ) روغن کاري سطوح
4 ) استفاده از تخت هوا : در بعضي از انواع قطارها توده ي فشرده اي از هوا بين قطار و ريل فاصله مي اندازد اين کار باعث مي شود، اصطکاك بين ريل و قطار کاهش يافته و سرعت قطار افزايش يابد .
5 ) نوك تيز کردن سطوح : هر چه سطح جسمي کشيده تر باشد، سطح تماس آن با هوا کمتر است . در اتومبيل هاي مسابقه براي کم شدن اصطکاك اتومبيل با هواي اطراف، اتومبيل ها را کشيده تر مي سازند .
16 ) نيروي اصطکاك در کجا مضر است و جلوي سرعت کار ما را مي گيرد ؟
( 1 ) در لوازم خانگي که قطعات آن ها متحرك است موجب کارکرد کند دستگاه و فرسايش زود قطعات مي شود
2 ) اصطکاك بين لولا هاي در که بعد از مدتي صدا مي دهند
3 ) وقتي مي خواهيم چيزي را روي زمين بکشيم يا هل دهيم نيروي اصطکاك مزاحم است
4 ) کس که داخل استخر شنا مي کند نيروي اصطکاك مانع حرکت روان او در آب مي شود
5 ) هواپيما و يا پرنده ايي که در هوا پرواز مي کند يکي از نيروهايي که مانع حرکت آنها مي شود نيروي اصطکاك است و . . .
17 ) نيروي اصطکاك در کجا مفيد است و به کمک ما مي آيد ؟
1 ) کف کفشي که برجسته باشد با سطح زمين که هنگام راه رفتن مانع از ليز خوردن ما مي شود
2 ) لاستيک ماشين مخصوصا اگر عاج داشته باشد
3) هنگام ترمز کردن که اصطکاك بين لنت ها و چرخ ها باعث توقف به موقع وسايل نقليه مي شود
4 ) روشن کردن کبريت که اصطکاك گوگرد چوب با قسمت زبر جلد کبريت باعث روشن شدن کبريت مي شود
5 ) ريختن شن روي جاده هاي برفي و يخ زده اصطکاك را بيشتر مي کند و مانع سرخوردن ماشين ها و افراد مي شود .
6 ) هنگامي که چيزي را با انبردست مي گيريم اصطکاك باعث نگه داشتن اجسام مي شود .
7 ) هنگام گره زدن طناب
8 ) هنگام بالارفتن از کوه
18 ) آيا نيروي اصطکاك بر کشتي و کساني که داخل آب شنا مي کنند اثر مي کند ؟
بله اثر دارد . وقتي يک جسم درون مايعي حرکت مي کند، بايد ذرات (مولکول) مايع را کنار بزند و پيش برود. از طرف ديگر، ذرات مايع نيز بر آن جسم نيرو وارد مي کنند تا مانع حرکت آن شوند و در نتيجه مقاومت ايجاد مي کنند.
19 ) آيا نيروي اصطکاك بر هواپيما و پرندگاني که در هوا پرواز مي کنند نيز اثر مي کند ؟
بله اثر دارد . وقتي يک جسم در هوا حرکت مي کند بايد ذرات (مولکول) هوا را که نقش يک مانع را ايفا مي کنند کناربزند و پيش برود. مولکول هاي هوا نيز برجسم نيرو وارد مي کنند و مانع حرکت آن مي شوند .
20 ) اگر نيروي اصطکاك وجود نداشت چه اتفاقي مي افتاد ؟
احتمالا هيچ چيزي ثابت نمي ماند چون سطح همه جا ، حالت لغزنده پيدا مي کرد . مثلا ما هنگام راه رفتن دايم سرمي خورديم . ماشين ها نمي توانستند بايستند چون ترمز آنها کار نمي کرد و تصادف مي کردند .
21 ) به طور اختصار بنويسيد در هريک از فعاليت هاي زير، نيروي اصطکاك بيش تر باشد بهتر است يا کم تر ؟ چرا؟
الف) هنگام ترمز کردن اتومبيل: بيشتر باشد بهتر است چون باعث توقف اتومبيل مي شود و جلوي تصادف را مي گيرد.
ب) بالا رفتن از کوه : بيشتر باشد بهتر است چون بين دست و طناب و صخره ها بايد اصطکاك باشد که کوهنورد ليز نخورد
پ) اسکي روي يخ يا برف : کمتر باشد بهتر است چون بهتر س.ر مي خوريم و لذت بيشتري مي بريم
ت) گره زدن طناب : بيشتر باشد بهتر است چون باعث محکم شدن طناب مي شود .
ث) اصطکاك بين اجزاي دوچرخه، مثلاً زنجير و چرخ دنده : کمتر باشد بهتر است چون چرخ دنده و زنجير روان ترمي چرخد و در نتيجه دوچرخه سريعتر حرکت مي کند .
ج) هنگام ه.ل دادن يک جسم سنگين : کمتر باشد بهتر است چون جسم راحت تر حرکت مي کند .
22 ) به نظر شما بايد چه شرايطي فراهم باشد تا مثلا يک اسکيت باز روي زمين مسافت بيش تري را طي کند؟
وجود سطح صاف و صيقلي و با ناهمواري بسيار کم .
23 ) وقتي جسمي را روي سطحي مي کشيم چه نيروهايي بر جسم وارد مي شود ؟ با ذکر دليل
ابتدا نيروي وزن ( جاذبه ) و سپس نيروي اصطکاك در مقابل حرکت جسم مقاومت مي کند چون جسم را روي سطح مي کشيم .
24) نيروي مقاومت هوا « پسا » را تعريف کنيد .
هوا هميشه بر هر چيز متحرك فشار و نيرو وارد مي کند و اين نيرو اصطلاحاً مقاومت هوا يا نيروي پسا ناميده مي شود. ميزان مقاومت هوا بر روي اجسام در حال حرکت بستگي به شکل و سرعت آن جسم دارد.
25 ) نيروي مقاومت هوا بر چه وسايلي اثر کمتري دارد ؟
بر اجسام آئروديناميک و اجسامي که در جريان عبور از مولکولهاي هوا عرض کمتري دارند . يک جسم آئروديناميک، جسمي است که شکل کشيده و دراز دارد و در نتيجه هوا به آساني از سطوح آن عبور مي کند. يعني آنکه تأثير مقاومت هوا بر روي آن ناچيز و حداقل خواهد بود. اجسامي که آئروديناميک هستند، شکل صاف و گرد دارند و قسمت عقب آن ها نيز کشيده و نوك تيز است. مثلاً يک هواپيماي جت، دماغه اي گرد و بدنه اي صاف و دم کشيده و نوك تيز دارد. همچنين براي سرعت بيشتر اتومبيل ها بدنه آن ها را مدل آئروديناميک ساخته اند .
26 ) آيا نيروي مقاومت هوا در همه نوع آب و هوا يکي است ؟
خير نيروي مقاومت هوا در هواي مرطوب بيشتر از هواي خشک است .
27 ) در روزهاي طوفاني امکان اين که سقف شيرواني خانه هاي قديمي کنده شود، زياد است. آيا مي توانيد اين اتّفاق را براساس آزمايش هاي انجام شده توضيح دهيد.
در روزهاي طوفاني، هوا با سرعت زياد از بالاي سقف عبور مي کند، در نتيجه فشار هوا در بالاي سقف کم شده و فشار هواي داخل ساختمان سبب نيروي روبه بالايي به سقف مي شود و اگر سقف از استحکام لازم برخوردار نباشد، ممکن است کنده شود.
28 ) هواپيماها در اثر چه نيروهايي مي توانند در آسمان ثابت بمانند و به حرکت خود ادامه بدهند ؟
هواپيماها براي بلند شدن از زمين ، مسير باند فرودگاه را با سرعت زياد طي مي کنند و سرعت زياد باعث جريان هواي زيادي از طرف نوك هواپيما به طرف بال ها مي شود . بال هاي هواپيما را طوري ساختند که جريان هوا از روي بال ها مسير کمتر و از زير بال ها مسير بيشتري را طي مي کند . اين اختلاف مسير باعث فشار هوا در زير بال ها مي شود و هواپيما را به سمت بالا حرکت مي دهد ( نيروي بالا برنده ) و همين اتفاق باعث غلبه بر جاذبه زمين و صعود هواپيما در آسمان نيز مي شود .
سوال هاي مربوط به آزمايش ها
آزمايش کنيد صفحه 55
دو قطعه آهن رباي مشابه تهي.ه کنيد. يکي از آهن رباها را روي چند عدد مداد استوانه اي قرار دهيد. آهن رباي ديگر را بدون آن که با آهن رباي او.ل تماس پيدا کند، يک بار از طرف قطب همنام و بار ديگر از طرف قطب غيرهمنام به آن نزديک کنيد . چه اتّفاقي مي افتد ؟
اگر از طرف قطب هاي همنام نزديک کنيم همديگر را دفع مي کنند و در نتيجه آهن ربايي که روي مدادها قرار دارد به سمت عقب حرکت مي کند . اما اگر دو قطب غيرهمنام را به يکديگر نزديک کنيم همديگر را جذب مي کنند و در نتيجه آهن ربايي که روي مدادها قرار دارد به سمت جلو حرکت مي کند .
اين آهن ربا باعث هل دادن مي شود يا کشيدن؟
قطب هاي همنام باعث کشيدن و قطب هاي غير همنام باعث ه.ل دادن مي شوند
آزمايش کنيد صفحه 56
دو ميله ي پلاستيکي (مثلاً دو عدد خودکار پلاستيکي) تهي.ه کنيد سر هر دو ميله را به پارچه ي پشمي و يا موهاي سر که تميز و خشک باشند، مالش دهيد. ميله ي نخ دار را از ميزي آويزان کنيد. سر ميله ي ديگر که مالش داده شده را به سر ميله ي آويزان شده، نزديک کنيد. چه اتّفاقي مي افتد؟
ميله ها همديگر را دفع مي کنند ( همديگر را مي رانند ) چون هر دو ميله پلاستيکي است و با مالش به موي سر هردو بار الکتريکي منفي مي گيرند .
آزمايش کنيد صفحه 57
تخته اي صاف به طول تقريبي 40 سانتي متر تهي.ه کنيد و در سطحي صاف مانند يک سطح سراميکي، روي چند کتاب قرار دهيد. جسمي مانند يک باتري قلمي را از بالاي تخته رها کنيد، جسم پس از طي. چه مسافتي روي سطح صاف مي ايستد؟
اگر شيب تخته زياد باشد مسافت بيشتر و اگر شيب کم باشد مسافت کمي را طي مي کند و مي ايستد .
بار ديگر اين آزمايش را روي سطح پرزداري مانند موکت تکرار کنيد. اين بار جسم پس از طي. چه مسافتي مي ايستد؟
مثل مورد بالا مي باشد با اين تفاوت که چون سطح شيبدار ما مثل قبل صاف نيست باطري زودتر مي ايستد .
اگر آزمايش را روي سطح ناهموار خاکي انجام دهيم، چه اتّفاقي مي افتد؟ اگر روي يخ انجام شود چه اتّفاقي مي افتد؟
اگر روي سطح خاکي انجام دهيم زودتر مي ايستد و اگر روي يخ انجام دهيم مسافت بيشتري را طي مي کند و مي ايستد .
به نظر شما بايد چه شرايطي فراهم باشد تا جسم مسافت بيش تري را طي کند؟
وجود سطح صاف و صيقلي و بدون ناهمواري
در کدام حالت جسم سريع تر متوقّف مي شود؟
سطح ناهموار خاکي
به نظر شما چرا در همه ي حالت ها، جسم پس از مد.تي بالاخره مي ايستد؟
چون اصطکاك در همه ي جا وجود دارد
آزمايش کنيد صفحه 59
يک کتاب بزرگ را روي ميز قرار دهيد و سعي کنيد به کمک يک کش آن را به حرکت واداريد. اين آزمايش را مي توانيد با قرار دادن چند کتاب کوچک روي هم، نيز انجام دهيد. حال چند مداد استوانه اي شکل را زير کتاب قرار دهيد و دوباره سعي کنيد کتاب را به کمک همان ک.ش به حرکت درآوريد. در کدام حالت حرکت دادن کتاب راحت تر است و کش کم تر کشيده مي شود؟
وقتي چند مداد زير کتاب قرار داديم حرکت دادن آن ها با کش راحت تر انجام گرفت چون مدادها مثل چرخ عمل کردند و اصطکاك را کم کردند .
توضيح دهيد چگونه يک دانش آموز مي تواند يک چمدان مسافرتي سنگين را جابه جا کند؟
با قرار دادن چمدان روي چرخ دستي . با اين کار تماس چمدان با زمين کمتر شده و نيروي اصطکاك تا حد خيلي زيادي برطرف مي شود و چمدان سريعتر جابجا مي شود .
آزمايش کنيد صفحه 60
همانند شکل، يک برگه ي کاغذ را برداشته، با سرعت زياد حرکت دهيد. چه اتّفاقي مي افتد؟ چه نيرويي سبب کندشدن حرکت و خم شدن کاغذ مي شود؟
نيروي مقاومت هوا باعث کند شدن و خم شدن کاغذ مي شود .
دو بادکنک را همانند شکل از يک خط کش بياويزيد و به طور مستقيم و يا با يک لوله ي خودکار به وسط بادکنک ها فوت کنيد. چه اتّفاقي مي افتد ؟
بادکنک ها به طرف چپ و راست متمايل مي شوند
اگر سريع تر از دفعه ي قبل فوت کنيد، چه اتّفاقي مي افتد؟
بادکنک ها بيشتر به سمت چپ و راست متمايل مي شوند
يک نوار کاغذي به عرض تقريبي 4 سانتي متر را از ورق کاغذ ببريد و همانند شکل يک طرف آن را ميان کتاب قرار داده و فوت کنيد. چه اتّفاقي مي افتد؟
نوار کاغذي به طرف بالا حرکت مي کند .
اگر سريعتر از دفعه ي قبل فوت کنيد و هوا با سرعت بيش تري از روي کاغذ بگذرد، چه اتّفاقي مي افتد؟
حرکت نوار کاغذي نسبت به قبل سريع تر مي شود . با دميدن هوا بر روي کاغذ، از فشار هواي بالاي کاغذ، کاسته مي شود. در نتيجه فشار هوا در پايين کاغذ بيش تر از فشار آن در بالا شده و در اثر اين اختلاف فشار نيرويي رو به بالا بر کاغذ وارد مي شود و آن را بالا مي برد.
درس 8 مي خواهم بسازم
در شکل هاي زير تصوير چند کاردستي را مي بينيد .
روش هايي براي به حرکت درآوردن هر کاردستي پيشنهاد کنيد؟
استفاده از چرخ و موتور الکتريکي براي به حرکت درآوردن ماشين و گذاشتن چرخ يا بلبرينگ زير پاهاي ربات و قراردادن بادبان بادي روي سه چرخه و قراردادن آهن ربا به بدن پروانه و حرکت دادن آن با يک وسيله آهني و بالاخره حرکت دادن توسط بادکنک
کار در کلاس
هر گروه با ساختن نمونه هايي، روش هاي پيشنهادي خود را براي به حرکت درآوردن هر کاردستي نشان دهد.
گفت وگو کنيد
نمايشگاهي از نمونه هاي ساخته شده برپا کنيد و روش هاي به حرکت درآوردن کاردستي ها را با هم مقايسه کنيد.
آيا تا به حال از موتور الکتريکي استفاده کرده ايد؟
حرکت موتور الکتريکي به وسيله ي باتري به اين شکل است.
شما با استفاده از يک موتور الکتريکي و يک باتري کاردستي هاي حرکت کننده بسازيد.
ايستگاه فکر
اگر موتور الکتريکي نداشته باشيد، براي به حرکت درآوردن وسيله هاي خود از چه چيزهايي مي توانيد استفاده کنيد؟
با استفاده از آهن ربا ، نخ ، فنر ، نيروي باد و آب
بايد از وسايلي استفاده کنيم که زياد پرخرج نباشد مثل چرخ ماشين هاي اسباب بازي خراب شده ، فنر ، کش هاي لاستيکي ، قرقره ، جعبه هاي خالي نوشابه ، بلبرينگ ، چرخ دنده و مقداري چسب و پيج
الف ) گزينه درست را با علامت ضربدر مشخص کنيد .
1 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي حرکتي شده است ؟
الف ) پلوپز .
ب ) چرخ گوشت .
ج ) راديو .
د ) اتوي برقي
2 ) در کدام وسيله زير موتور الکتريکي به کار رفته است ؟
الف ) چاي ساز .
ب ) آرام پز .
ج ) ماکروفر .
د ) سشوار
3 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي گرمايي شده است ؟
الف ) ماکروفر .
ب ) راديو .
ج ) يخچال .
د ) کامپيوتر
4 ) در کدام وسيله زير انرژي الکتريکي تبديل به انرژي نوراني شده است ؟
الف ) لامپ .
ب ) سشوار .
ج ) سماوربرقي .
د ) راديو
5 ) هنگامي که با يک باتري لامپي را روشن ميکنيم ، انرژي .......................... به انرژي ........................ تبديل شده است؟
الف ) انرژي شيميايي به انرژي نوراني .
ب) انرژي گرمايي به انرژي نوراني
ج ) انرژي شيميايي به انرژي الکتريکي .
د ) انرژي الکتريکي به انرژي شميايي
6 ) براي ساختن راديو به عتوان يک کاردستي شما انرزي الکتريکي را به انرژي .......................... تبديل کرده ايد .
الف ) مکانيکي .
ب ) حرکتي .
ج ) صوتي .
د ) گرمايي
ب ) در جاهاي خالي کلمه هاي مناسب قرار دهيد . (موتورالکتريکي تسمه پيچ گوشتي آداپتور )
1 ) وسيله اي که انرژي الکتريکي را به انرژي مکانيکي تبديل مي کند ...................................... نام دارد .
2 ) براي انتقال حرکت از موتور الکتريکي به چرخ دنده يا پروانه از ...................................... استفاده مي شود .
3 ) براي باز کردن و بستن پيچ از ...................................... استفاده مي کنم .
4 ) وسيله اي که برق شهري را به برق باطري تبديل مي کند ...................................... نام دارد .
د ) به سوال هاي زير پاسخ کامل دهيد .
1 ) موتور الکتريکي چيست ؟ دو وسيله در منزل نام ببريد که موتور الکتريکي داشته باشد
وسيله اي که انرژي الکتريکي را به انرژي مکا نيکي تبديل مي کند موتور الکتريکي نام دارد . ماشين لباسشويي ، چرخ گوشت ، آبميوه گيري
2 ) آرميچر چيست ؟ آيا مي توان در ساخت کاردستي از آن استفاده کرد؟
آرميچر يک موتور الکتريکي ساده است که اگر آن را به باطري وصل کنيم ، پروانه کوچکي را مي چرخاند . آرميچر در ساخت کاردستي و اسباب بازي هاي متحرك خيلي استفاده مي شود
3 ) دانش آموزان هنگام استفاده از ابزار براي ساخت کاردستي بايد چه نکاتي را رعايت کنند ؟
ابزار صدمه ديده را تعمير و يا تعويض نماييد . براي استفاده از ابزار ، آموزش لازم وکافي ديده باشيد . ابزار را فقط براي انجام کاري که طراحي شده است بکار ببريد .
براي انجام کار از ابزاري که اندازه آنها مناسب با کار است استفاده کنيد. براي آزمايش تيز بودن ابزار تيز ، از يک قطعه چوب استفاده کنيد و هرگز از انگشتان دست براي اين کار استفاده نکنيد .
دستها ، موي سر و البسه خود را از لبه تيز و قسمت هاي گردنده ابزار دور نگه داريد . دهانه آچار رابراي اطمينان از عدم پريدگي ، سائيدگي و ترك بازرسي کنيد . از آچار به عنوان چکش استفاده نکنيد ، ممکن است آچار در رفته و روي دست شما بخورد . بعد از استفاده از ابزار ، آنرا تميز کنيد .
کاربرد هريک از وسايل زير را جلوي آن بنويسيد .
وسيله کاربرد
1 ) انبردست
2 ) انبر قفلي
3 ) فازمتر
4 ) سيم چين
5 ) دم باريک
6 ) پيچ گوشتي
7 ) چکش
8 ) ميخ کش
9 ) اره
10 ) پيچ گوشتي
11 ) دستگاه پرچ
12 ) دلر
13 ) قيچي
14) دستگاه لحيم کاري
با سلام و درود فراوان بر فرزندان عزيزمان
در اين قسمت مطلبي را براي دانش آموزان عزيز آورده ایم که خيلي مهم است . از فرزندان عزيزمان درخواست
داريم که به آموزه هاي معلمشان گوش دهند چرا که همه معلمان خواهان موفقيت و سرافرازي شما هستند .
اميدواريم که هميشه در پناه ايزد منان و در زير سايه ي پدر و مادر و در آغوش گرم خانواده به خوبي و خوشي
ساليان متمادي زندگي پربار و موفقي داشته باشيد .
* * * *
نکات ساده اي براي خوب گوش کردن در کلاس ، چگونه بهتر گوش کنيم؟
گوش کردن يکي از مهمترين مهارتهايي است که با پرورش آن مي توانيد کارآيي خود را در مدرسه افزايش دهيد.
اين مهارت بعد از مهارت خواندن، يکي از مشکل ترين مهارتهاست. در اين نوشته کوتاه با راههاي پرورش مهارت گوش دادن آشنا شويد:
کلاس مکاني براي يادگيري و گوش کردن است. ويليام آرمسترانگ
خوب گوش کردن در کلاس:
در کلاس مطالب درسي را دنبال کنيد و به رويا فرو نرويد. ( خيالبافي نکنيد. )
اگر حرف بزنيد، مطمئنا نمي توانيد گوش کنيد.
در هنگام گوش کردن قلم به دست باشيد و نکات مهم را يادداشت کنيد.
قبل از کلاس:
راجع به مطالب درسي جديد فکر کنيد.
نکات مهم جلسه گذشته را به ياد آوريد. ( دوره کنيد. )
تکاليف خود را انجام دهيد.
در کلاس:
آنچه را که قبلا ياد گرفته ايد با مطالب جديد ارتباط دهيد.
آيا شما راجع به موضوع درس اطلاعات اضافي داريد؟
در طي درس چه چيزي به ذهن شما مي آيد؟
برروي موضوع درس تمرکز کنيد.
در صورت امکان روي نيمکتهاي جلوي کلاس بنشينيد. اگر جلوتر باشيد بهتر مي توانيد گوش کنيد.
بعد از کلاس:
مطالب درسي و يادداشتهايتان را دوره کنيد و نکات مهم درس را يادداشت کنيد.
بعضي ها دوست دارند که يادداشتهايشان را پاکنويس کنند، اما سعي کنيد براي اينکار وقت زيادي اختصاص ندهيد.
هنگام دوره زير نکات مهم خط بکشيد.
نکات ديگري راجع به گوش کردن:
خوب گوش کردن به معني توجه کردن است.
تمام آنچه را که گفته مي شود بشنويد، نه آنچه را که دوست داريد.
آنچه را که مي شنويد با آنچه که از قبل مي دانستيد ربط دهيد.
نکات مهم درس را تشخيص دهيد.
سعي کنيد نکات مهمي را که ممکن است سوال امتحان باشد، تشخيص دهيد.
صحبتهاي معلم را دنبال کنيد. ( حدس بزنيد صحبتهاي بعدي او چه خواهد بود. )
به دقت به آنچه معلم راجع به تکاليف درسي مي گويد، گوش کنيد و در صورت نياز آن را يادداشت کنيد.
به دقت گوش کنيد و به دنبال عبارات کليدي معلم باشيد و به آن اهميت دهيد. عباراتي همچون " اين مطلب مهم
است...، مهم است بدانيد که... و يا لازم است که اين مطلب را براي امتحان بدانيد
بخاطر بسپاريد که گوش کردن با شنيدن متفاوت است.
شما مي توانيد هرچيزي را بشنويد، اما به آن گوش نکنيد يا از يک گوش بشنويد و از گوش ديگر بيرون کنيد.
براي گوش کردن بايد فکرکنيد و فعال باشيد نه منفعل.
..................................................................................................................................................................
+ نوشته شده در ساعت توسط فریبرزی
|